چۆن جوان و سەرنجڕاکێش بیت؟

جوانی و سەرنجڕاکێشی:

هەڵەدەکەن ئەوانەى کە بیرۆکەی سەرنجڕاکێشی جوانى مێینە دەبەستنەوە یان سنوورداردەکەن و تەنها جوانی دەموچاوی یان سیماکانی دەکەنە سەنتەر، ڕەنگی چاوەکانی، دەرکەوتنی دەرەکی جەستەی و ڕەنگینیی و ئامادەبوونی پێدەچێت سەرنجی کەسانی دیکە بۆ لای خۆی ڕاکێشێت و تایبەتمەندییەکانی دیکە کە ڕەنگە جیای بکەنەوە، بەڵام ئەوە خاڵە سەرەکییەکان نین بۆ مێینەیەکى سەرنجڕاکێش و دڵڕفێن، لایەنی قووڵ و گرنگی دیکەش هەن کە تیشک دەخەنە سەر ناوەڕۆکی ناوەوە و تایبەتمەندییە کەسی و زیرەکیى وئەخلاقییەکانی، جگە لە شێواز و شێوازی پەیوەندیکردن و کارلێککردن لەگەڵ کەسانی دەوروبەری، کە کانزا بەنرخەکەی ئاشکرا دەکەن و جەوهەر، بەجۆرێک خۆشەویستی و ڕێز و سەرنجڕاکێشانیان بەدەست دەهێنێت و سەرسامی ئەوان بەدەست دەهێنێت.وە قبوڵکردنیان کە پشتگیری لە بیرۆکەی گشتی جوانی دەکات و گشتگیرتری دەکات و ئینکاری قەتیسبوونی لە فۆڕمی دەرەکیدا ڕەتدەکاتەوە.

ڕێگاکانی زیادکردنی جوانی و سەرنجڕاکێشی خانمان:

کۆمەڵێک ڕێگا هەیە لە ڕووى جەستەییەوە، کە جوانی و سەرنجڕاکێشی خانمان زیاد دەکەن، لە نێو ئەو ڕێگایانەشدا ئەمانەن:

1. جوانى جەستە لە ڕوویەکى جوان، جەستەیەکی تەندروست جوانی و پێستی سروشتی نیشان دەدات و... ڕەنگی قژ و تازەیی و درەوشاوەیی خۆی دەپارێزێت تەنانەت بەبێ بەکارهێنانی کەرەستەی جوانکاری، یان جلوبەرگێکى جیاواز و سەرنجڕاکێش دەردەکەوێت، هەروەها ئامۆژگاری دەکرێت هەندێک ڕێنمایی جێبەجێبکرێت بۆ پاراستنی تەندروستی و جوانی لەش لەوانە:
2. خواردنی خۆراکی بەسوود و تەندروست کە بریتیە لە خۆراکى هاوسەنگ ؛ بۆ پاراستنی تازەیی و تەندروستی پێست، هەروەها بۆ زیادکردنی چالاکی لەش، کە سەوزە و میوە لەخۆدەگرێت، هەروەها ئەو پرۆتین و ڤیتامینە جۆراوجۆرانەی کە لەش پێویستیانە بۆ ئەنجامدانی کارەکانی بە تەواوی، هەروەها بۆ پاراستنی شکۆمەندی و تەندروستی خۆی .
3. بڕێکی پێویست ئاو بخۆرەوە، لە ڕۆژێکدا لە ٨ پەرداخ کەمتر نەبێت؛ بۆ پاراستنی شێی لەش و دەرکردنی ژەهرەکان لێى، ئەمە جگە لە زیادکردنی زیندوویی و تازەیی پێست و پاراستنی لە چرچ و لۆچی.
4. بڕى پێویست پشوودان و خەوتن بۆ ماوەیەک کە لە ٦-٨ کاتژمێر کەمتر نەبێت لە ڕۆژێکدا بۆ کەمکردنەوەی فشار و گرژییەکانی جەستە، هەروەها یارمەتیدانی بۆ گەڕاندنەوەی وزە و چالاکییەکانی، جگە لەوەی پێستێکی درەوشاوەی پێدەبەخشێت، و کەمکردنەوەی دەرکەوتنی بازنەی ڕەش لە ژێر چاوەکاندا، و دەرفەتدان بە بەرهەمهێنانی بڕێکی نوێی کۆلاجین بە بەردەوامی، کە لە بەرامبەردا پرۆسەی پیربوون خاو دەکاتەوە.
5. ئەنجامدانی وەرزشە جۆراوجۆرەکان بە شێوەیەکی ڕێکوپێک، بە ڕێژەی لانیکەم ٣ کاتژمێر لە هەفتەیەکدا؛ وەک چۆن وەرزشکردن تەندروستی جەستەیی باشتر دەکات و لەشجوانی و کێشی ئایدیاڵ دەپارێزێت، هەروەها باری دەروونی مرۆڤ لە ژیانی ڕۆژانەیدا باشتر دەکات، بە ئەنجامدانی هەندێک ڕاهێنانی ئیسراحەت؛ بۆ نموونە یۆگا.

 

گرنگیدان بە تازەیی پێست و تەندروستی قژ:

ڕەنگە خواردنی تەندروست بەس نەبێت بۆ گرنگیدان بە پێست و زیادکردنی تازەیی، هەروەها بۆ پاراستنی قژێکی تەندروست و جوان، بەتایبەتی کاتێک تووشی هەندێک کێشەی دەرەکی دەبێت کە دەبێت چارەسەر بکرێت، بە جێبەجێکردنی ئەم ڕێنماییانەی خوارەوە:

• بەکارهێنانی ماسکی جیاواز و گونجاوی چاودێری پێست کە چارەسەری کێشەکانی وشکبوونەوە و ماتبوون دەکات.، و یارمەتیدەرە بۆ قڵیشاندن و خۆراکدانی، کارێکى وابکرێ هەمیشە تازە و گەشاوە دەرکەوێت، بۆ سەرسامکردنی کەسانی دەوروبەری.
• بەکارهێنانی غسولێکی لەش کە بۆ قڵیشاندن و لابردنی پێستی مردوو لەسەر ڕووی پێست دروستکرابێت، بەمەش نەرمی و شێداری و خۆراکپێدانى دەپارێزێت بە توخمەکانی گەنجی و تەندروستی بەرز دەکەنەوە.
• گرنگیدان بە قژ و شۆردنی بە بەردەوامی و بەکارهێنانی شامپۆ و بەرهەمە تەندروستەکان کە لەگەڵ کوالێتیەکەیدا بگونجێت و چارەسەری کێشە جۆراوجۆرەکانی بکات، وەک شکانى موەکانى قژ، یان لابردنى کڕێش چونکە قژی تەندروست و بریقەدار و جوان سەرنجڕاکێشی و نەرمی کچەکە زیاد دەکات.

 

پاراستنی ڕواڵەتى مامەڵەى دەرەکی ڕەسەن

ڕواڵەتی دەرەکی لێرەدا بە مانای جوانی لە دەرەوە نییە، کە ئەو خاڵانە دەگرێتەوە کە پێشتر باس کران، بەڵکو پێوەرێکی گرنگی تری بۆ زیاد دەکرێت، وەک شێوازی مامەڵەکردن لەگەڵ ئەوانی تر، پێگەی... مێینەیە لە پەیوەندییەکاندا، و کەسایەتییە جیاوازەکەی، کە پاڵپشتی لە ڕواڵەتی دەرەکی دەکات و پارێزگاری لە نەرمی و نیعمەتەکەی دەکات، کە لە بەرامبەردا ئەو سەرنجڕاکێشییەی پێدەبەخشێت کە ئاواتەخوازەێتى، و لەنێو ئەو خاڵە گرنگانەی کە ئامۆژگاری دەکرێن کە لەبەرچاو بگیرێن، بریتین لە مانەی خوارەوە:

1. نەرم و نیان و مێینەیی و ناسک بوون کە تایبەتمەندی ڕەگەزی نەرمی مێینەیە، چونکە زۆرێک لە کچان ئەم سیفەتە سەرەتاییانەیان نییە، ئەمە بە مانای خۆنمایشکردن نا، بەڵکو مامەڵە لەگەڵ نەرمی و ئەدەبدا، و پاراستنی نەرمی لە کاتی ڕەفتارکردن یان قسەکردندا.
2. هەستی نوکتەیی هەبێت، گاڵتە و گاڵتەجاڕی کەسانی تر قبوڵ بکە و بە میهرەبانی و بە شێوەیەکی خۆش لەگەڵیان ڕێبکا، بەڵام هەرگیز نەهێڵن سنورەکانتان تێپەڕێنن، نوکتەکانیان زیادەڕەوی تێدا نەکرێت و کچەکە ئازرابدا یان کێشەى بۆدروستکات.
3. بەردەوام پاراستنی هەڵوێستێکی ئەرێنی و نیشاندانی میهرەبانی و بەزەیی و لێبوردەیی بەرامبەر بەوانی تر و هەڵبژاردنی ئەو بارودۆخە کچانەیەى کە دەبێت میهرەبانی یان پتەویی بە پێگەیشتن و هۆشیاری تەواوەوە نیشان بدرێت.

 

هەبوونی کەسایەتییەکی جیاواز و سەرنجڕاکێش

سەرنجڕاکێشی ناوەوەی کچەکە لە ڕێگەی کەسایەتییە جیاوازەکەیەوە نیشان دەدرێت کە بۆ کەسانی دەوروبەری نیشانی دەدات و لە دیارترین تایبەتمەندییەکانی کەسایەتی سەرنجڕاکێشی کچان ئەمانەی خوارەوەن:

ئاماژەکانی زمانی جەستەی ئامانجدار : 

کچەکە دەتوانێت زمانی جەستە وەک کاریگەرییەکی قووڵ لەسەر کەسانی دەوروبەری بەکاربهێنێت بۆ ڕاکێشانیان و تیشک خستنە سەر خۆی لەبەردەمیاندا بە شێوەیەکی ناڕاستەوخۆ، لە ڕێگەی بەرکەوتنی بەردەوامی چاو، بەکارهێنانی زەردەخەنەیەکی سەرنجڕاکێش و دڵڕفێن لە کاتی پەیوەندیکردن، جوڵەی دەستەکان و ڕێگاکردن و وەستان جوان کە سەرنجی خەڵکى بۆ ڕادەکێشێت، و ئاماژەکانی تری زمانی جەستە کە پشتگیری لە پێگەی دەکەن و ڕەنگینییەکەی زیاد دەکەن.

دانیشتن لەگەڵ خود و ئاشتبوونەوە لەگەڵیدا ناوبەناو: 

کچ پێویستی بەوەیە جار جارە لەگەڵ خۆی دابنیشێت و ڕاستگۆیانە قسەی لەگەڵ ناخى خۆى بکات، بە شێوەیەکی شەفاف هەڵسەنگاندنی بۆ بکات، هەروەها ئەو خاڵە بەهێزانە دەستنیشان بکات کە جیای دەکەنەوە، هەروەها ئەو خاڵە لاوازانەی کە پێویستە چاکبکرێن و هەروەها پشتگیریان لێدەکرێ. هەڵسەنگاندن بۆ هەڵەکانى پێشووى بکات، تا خۆی بەرز بکاتەوە و پەرە بە کەسایەتی خۆی بدات و شایەنی سەرسامی بەردەوامی کەسانی تر بێت.

شکاندنی بێزاری و پراکتیزەکردنی چالاکی نوێ: 

وەک چۆن چەندین چالاکی هەیە کە کچ دەتوانێت جیای بکاتەوە و جیاواز بێت لە هاوتەمەنەکانی لەنێو کچاندا و سەرنجی کەسانی دیکە بەدەستبهێنێت، جگە لە سەرقاڵکردنی خۆی و فێرکردنى ئەوەی تازەیە، وەک گۆرانی وتن و ژەنینی میوزیک، و پراکتیزەکردنی چالاکییە وەرزشییەکان کە پێویستیان بە هێز و ئیرادە هەیە وەک سەرکەوتن بەسەر شاخەکان، skydiving و خۆ هەڵدان بە پەرشوت زۆر شتی تر.

متمانە بەخۆبوون: 

متمانە بەخۆبوونی کچەکە دەردەکەوێت و دەبێتە هێزێکى ڕاکێشانی بەهێز کە ڕێزی کەسانی دیکەی بەدەست دەهێنێت کاتێک بە شێوەیەکی دروست بەبێ زیادەڕەوی و خۆبەزلزانین ئەنجام دەدرێت، لە ڕێگەی قسەکردنی بوێر و هۆشیارانە و بەرپرسیارانە، دانیشتنەجوانەکەى، وەستانەڕاستڕەوانەکەى، ڕۆشتنەجوانەکەى بە متمانەوە کەپیشاندەدات چەند باوەڕى بەخۆیەتى و سەربەرزە، هەڵوێستە خۆبەگەورەزانەکەى کاتێک کەسێک هەوڵدەدات نرخى کەمکاتەوە، ڕاستگۆییەکەی لە هەڵوێست نیشانداندا، نیشانەکانی دیکە کە ئاماژەیە بۆ متمانە و ڕێزگرتنی بەهێزی بۆ خۆی و قبوڵکردنی خۆی لەگەڵ هەموو خاڵە بەهێز و لاوازەکانی.

 

 

مامەڵەی باش، کراوەیی، گفتوگۆى بنیاتنەر لەگەڵ چواردەورەکەى:

چەند ئامۆژگارییەک هەیە کە ئامۆژگارى خانمانى پێدەکرێت بۆ مامەڵەکردن و گفتوگۆ لەگەڵ خەڵکانى تردا، بۆ پاراستنى سەرنجراکێشى و دەرکەوتنێکى ناوازە لەبەرچاوى خەڵکانى تردا، کۆنترۆڵکردنى سەرنجیان و خۆشەویستیان بۆى کە ئەمانەن:

• پاراستن هەڵوێستێکی ئەرێنی و کراوە بە قبوڵکردن و ڕێزگرتن لە بۆچوونەکانی ئەوانی تر، تەنانەت ئەگەر لەگەڵ خواست یان بۆچوونی کچەکەدا ناکۆکشبن.
• داوای ئامۆژگاری و وەرگرتنی پشتگیری لە کەسانی دیکە، و لە بەرامبەردا پێشکەشکردنی هاوکاری و قەرزدان پیان، دەستی یارمەتی بۆیان لە کاتی پێویستدا.
• پاراستنی سەربەخۆیی کەسی و دامەزراندنی فەزای تایبەتی بۆی، ڕێزگرتن لە خۆ و قەدرزانی بۆ بەدەستهێنانی ڕێزی کەسانی دیکە، وەک پێشتر باسمان کرد.
• شارەزابوون لە هونەری دیالۆگی بەئەدەب، پێشکەشکردنی دەستخۆشی ستایش بۆ کەسانی دیکە، گوێگرتن لێیان، ئاڵوگۆڕی وەڵامەکان بە شێوەیەکی دڵخۆشکەر و ئامانجدار، هەڵبژاردنی قسەکانی و بیرکردنەوەیەکی باشی لێیان پێش ئەوەی ئاشکرایان بکات یا بیانڵێ.
•